Cuối năm 2020, Việt Nam khép lại thời kỳ vàng son của cơ chế giá FIT (Feed-in Tariff) khi hàng loạt dự án điện mặt trời được đấu nối vào lưới điện quốc gia. Chỉ trong hơn 18 tháng, 16,6 GWp điện mặt trời đã được lắp đặt – tương đương gần 1/4 tổng công suất điện quốc gia – với hơn 105.000 hệ thống theo thống kê của EVN. Tuy nhiên, sự bùng nổ này lại không diễn ra một cách cân bằng.
Khi giá FIT chấm dứt (31/12/2020) mà chưa có cơ chế mới thay thế, nhiều hộ gia đình & doanh nghiệp vẫn lắp đặt vì:
Hệ thống bám tải (load-following PV system) là loại hệ thống điện mặt trời chỉ sản xuất vừa đủ để đáp ứng phụ tải tiêu thụ tại chỗ, không phát điện dư lên lưới.
Hệ thống bám tải (load-following PV system) là loại hệ thống điện mặt trời chỉ sản xuất vừa đủ để đáp ứng phụ tải tiêu thụ tại chỗ, không phát điện dư lên lưới.
Video minh họa (LITHACO Demo 2024)
Từ góc nhìn kỹ thuật điện năng, hệ thống “bám tải” là một nghịch lý – tồn tại chỉ vì rào cản chính sách, chứ không phải vì tối ưu kỹ thuật.
Hệ thống PV vốn được thiết kế để sản xuất điện tối đa khi có nắng, tận dụng từng photon ánh sáng. Nhưng với cơ chế bám tải, inverter bị ép giảm công suất nhân tạo, “tự bóp nghẹt” chính mình để không phát ra điện dư.
Hệ thống bám tải không thể vận hành độc lập. Khi lưới mất điện → inverter ngắt trong 0,02 giây → toàn hệ thống tê liệt, PV ngừng phát, dù trời đang nắng rực rỡ.
Nói cách khác: có mặt trời mà vẫn tối thui.
Ở góc độ tài chính, hệ thống bám tải giống như một nhà máy bị ép chạy bán thời gian.
Giả sử:
Nếu cùng số tiền đó đầu tư hệ hybrid có pin lưu trữ (BESS) 5–10 kWh, chủ nhà có thể:
Vào mùa mưa hoặc ngày nhiều mây, công suất PV giảm mạnh → người dùng lại phải mua gần như toàn bộ điện từ lưới, trong khi hệ thống đầu tư vẫn “nằm chờ”.
Từ quan điểm hệ thống điện, đây là giải pháp phản kỹ thuật vì bỏ qua nguyên tắc điều độ, ổn định và tối ưu hóa nguồn điện.
Câu trả lời đơn giản: họ không còn lựa chọn khác.
Để khắc phục những hạn chế “phản kỹ thuật”, giải pháp thế hệ mới đã sẵn sàng:
Hệ thống bám tải ra đời khi công nghệ đi trước nhưng chính sách chưa theo kịp. Nó giúp người dân & doanh nghiệp tạm thời sử dụng điện mặt trời hợp pháp, đổi lại là hiệu suất và tính kỹ thuật thấp.
Nếu điện mặt trời là “nguồn năng lượng tự do”, thì bám tải lại trói buộc nó trong giới hạn tải tiêu thụ – một nghịch lý đáng buồn.
Với Inverter Hybrid, BESS và chính sách mới về tự sản – tự tiêu (Nghị định 58/2025/NĐ-CP), thời kỳ của các hệ “phản kỹ thuật” đang dần kết thúc.
Vui lòng liên hệ với chúng tôi theo các cách sau:
