Sốc với biểu giá điện mới
Sốc với biểu giá điện mới
Đề xuất bảng giá điện 1 bậc của Bộ Công Thương với mức giá từ 2.700 – 2.900 đồng/kWh đã gây nhiều thất vọng cho hầu hết người tiêu dùng.
Ngày 10/08, Bộ Công Thương đã chính thức lấy ý kiến dự thảo biểu giá điện mới. Đối với khách hàng sử dụng với mục đích sinh hoạt, Bộ Công Thương tiếp tục đề xuất lấy ý kiến trong bảng dự thảo với 2 phương án. Phương án 1 là biểu giá bán lẻ điện được tính theo 5 bậc trên cơ sở 6 bậc hiện tại, và phương án 2 là tính theo 5 bậc và 1 bậc (gồm 2 phương án là 2A và 2B). Đặc biệt, giá điện được tính theo bậc 5 (từ 701 kWh trở lên) tại phương án 2A và 2B cao hơn rất nhiều so với bậc 5 (từ 701 kWh trở lên) của phương án 1, từ 3.449 – 5.109 đồng/kWh, trong khi đó giá điện bậc 5 của phương án 1 chỉ có 3.132 đồng/kWh. Ta thấy mức giá điện 1 bậc được tính theo phương án 2A và 2B cao hơn, lần lượt là 2.703 đồng/kWh (bằng 145% mức giá điện bình quân) và 2.890 đồng/kWh (bằng với 155% mức giá điện bình quân).
Biểu giá 1 bậc không dành cho hơn 98% hộ dân ?
Với các mức giá đã nêu ở trên, theo phương án 2A, nếu khách hàng dùng 400 kWh/tháng sử dụng cách tính 5 bậc sẽ đóng ít hơn so với mức giá điện hiện nay, nhưng ngược lại nếu khách hàng này chọn trả 1 giá là 2.703 đồng/kWh thì phải đóng cao hơn đến 186.300 đồng/tháng. Còn nếu chọn trả 1 giá theo phương án 2B thì phải đóng cao hơn 261.074 đồng/tháng. Trong khi đó, theo số liệu của Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN), số hộ dân sử dụng điện dưới 400 kWh lên đến hơn 22 triệu hộ. Như vậy, trong bảng biểu giá điện mới này, có ít nhất 22 triệu hộ dân không thể chọn cách trả điện 1 giá.
Tương tự, với khách hàng dùng từ 401 – 700 kWh/tháng, số tiền phải đóng mỗi tháng tính theo 5 bậc tương đương với cách tính theo 6 bậc hiện nay, nhưng nếu chọn trả 1 giá phải trả chênh lệch thêm từ 102.000 – 233.000 đồng/tháng, tùy chọn phương án 1 giá 2.703 đồng hay phương án 2 giá 2.890 đồng/kWh. Trong khi đó, theo Bộ Công Thương, nước ta có đến 98,2% số hộ có mức sử dụng điện dưới 700 kWh. Như vậy, với mức điện 1 giá được đưa ra không biết nên dành cho đối tượng khách hàng nào?
Trước đó, vào đầu tháng 7/2020, theo kết quả đã khảo sát được cũng cho ra tỷ lệ 79% người tham gia bình chọn muốn trả tiền điện 1 giá. Nay với mức điện 1 giá cao hơn mức giá bình quân 145 – 155%, chắc chắn có hàng chục triệu hộ gia đình tạm thời chọn chia tay mức điện 1 giá.
Một số hộ tiêu dùng tại TP.HCM từng tham gia khảo sát và chọn phương án trả tiền điện 1 giá tỏ ra thất vọng với biểu giá mới này. Ông Nguyễn Tân (ở Q.11, TP.HCM), chủ hộ gia đình dùng tầm 360 – 400 kWh/tháng, từng rất hứng khởi chọn phương án trả tiền điện theo 1 giá nay trầm tư nói: “Tưởng giá tầm 2.000 – 2.200 đồng/kWh, cao hơn mức trung bình 20%, chứ nay gần 3.000 đồng/kWh, sao chọn nổi. Điện 1 giá hiện nay không còn dành cho hộ bình dân nữa rồi!”.
Ép giá lên cao để trả xuống mức kỳ vọng ?
Theo Bộ Công Thương, biểu giá điện được đề xuất “trên cơ sở đã tiếp thu, lấy ý kiến của các cơ quan, đoàn thêt ,các đơn vị của Quốc hội, các Bộ, Ban, Ngành, đoàn đại biểu Quốc hội 63 tỉnh thành, các hiệp hội ngành nghề, Tập đoàn điện lực Việt Nam và các tổng Công ty điện lực khác…”. Với phương án 2, đưa ra cách tính điện 5 bậc và 1 bậc, Bộ Công Thương cho rằng khách hàng có thêm quyền lựa chọn. Trong đó, giá điện 4 bậc đầu tiên của biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt 5 bậc tại phương án 1 vẫn được giữ nguyên để các hộ sử dụng ở mức dưới 700 kWh là các khách hàng có mức thu nhập thấp không tác động.
“Hai phương án điều chỉnh mức giá nêu trên đều đảm bảo nguyên tắc không làm thay đổi mức giá bán lẻ điện đối với khách hàng sinh hoạt. Các phương án sửa đổi lần này nhằm giải quyết các vấn đề hiện nay của biểu giá điện, theo phương án phù hợp hơn với thực tế sử dụng điện của các khách hàng hiện nay”, Bộ Công Thương nêu quan điểm. Đặc biệt, trong dự thảo lần này, Bộ cũng đưa ra tiêu chí hộ nghèo về thu nhập do Thủ tướng Chính phủ quy định được hỗ trợ tiền điện cho mục đích sinh hoạt, mức hỗ trợ tiền điện hằng tháng tương đương mức sử dụng 30 kWh tính theo giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc 1 hiện hành.
Trái với quan điểm “hai phương án đã điều chỉnh nêu trên đều đảm bảo nguyên tắc không làm thay đổi mức giá bán lẻ điện bình quân hiện hành cho khách hàng mục đích sử dụng sinh hoạt” của Bộ Công thương, TS Ngô Đức Lâm, nguyên Viện phó Viện Năng lượng (Bộ Công thương), phản biện: Với phương án 5 bậc giá, Bộ Công Thương đã đề xuất rút từ 6 bậc xuống chỉ còn 5 bậc nhưng giá điện tại từng bậc lại tăng cao hơn. Chẳng hạn, ngay từ bậc 2 với hộ dân dùng từ 101 kWh trở lên đã áp giá cao hơn giá điện bình quân là 8% nên nếu tính ra, người dùng sẽ phải trả giá cao hơn so với cách tính hiện tại trên cùng 1 số lượng điện tiêu thụ. Cũng giống như vậy, giá điện 1 bậc áp giá cao hơn giá bình quân hiện tại từ 1,5 – 2 lần, người tiêu dùng chọn trả bằng giá điện bình quân cũng thiệt hơn so với hiện nay.
 |
Theo ông Lâm, sai lầm quan trọng nhất trong cách tính giá điện hiện nay của Bộ Công Thương là không đảm bảo nguyên tắc tổng doanh thu tiêu thụ điện sinh hoạt được tính theo từng bậc cho khách hàng (T2) phải cân bằng với tổng doanh thu tính theo giá điện bình quân (T1). Các đoàn thanh tra hằng năm cũng không công bố các con số này nên ngành điện muốn thu lại để tổng doanh thu tính theo bậc từ khách hàng lớn hơn tổng doanh thu theo giá điện bình quân bao nhiêu thì áp giá phù hợp với bậc bấy nhiêu. Nếu các con số được công khai ngay từ đầu, đảm bảo đủ nguyên tắc T1 bằng với T2 thì dù có chia 3, 4 hay 5, 7 bậc, thì giá điện trung bình cũng đều quay về giá bình quân.
“Mặt khác, với giá điện 1 bậc, việc tính giá điện lên tới 2.700 – 2.900 đồng như đề xuất của Bộ Công Thương là quá lớn và chưa có cơ sở. Giá điện bình quân hơn 1.860 đồng/kWh hiện nay đã bao gồm cả chi phí và lãi trong đó. Trong các cuộc họp tính toán về giá điện ở những năm trước đây, chính Bộ Công Thương cũng chỉ bày tỏ quan điểm muốn được tăng giá bình quân lên 2.400 – 2.500 đồng/kWh là vừa đạt tiêu chuẩn. Vậy giờ tăng giá lên đến gần 3.000 đồng/kWh là quá cao,quá vô lý. Phải chăng đơn vị này đang muốn tạo sức ép đẩy giá lên cao để khi “trả giá” xuống thấp hơn một chút là vừa ý nguyện?”, ông Lâm đặt vấn đề.
TS Lâm cho biết thêm khi chọn áp dụng biểu giá điện 1 bậc bằng giá bình quân, cũng cần phải có cơ chế để giá điện thay đổi lên/xuống do thị trường quyết định. Giá điện bình quân sẽ được tính toán lại theo từng năm hoặc từng quý, phụ thuộc vào nhiều yếu tố đầu vào như nguyên liệu, khí hậu, thời tiết… Chỉ khi nào giá điện bình quân tăng đột biến cao hơn 10% mới phải xin ý kiến Thủ tướng. Nếu đảm bảo đúng nguyên tắc thị trường,thì ngành điện sẽ không phải sợ bị thiệt, không phải “tìm mọi cách” để đẩy giá điện lên cao như hiện nay.
Bài Viết Liên Quan
![[Điện mặt trời tự dùng] kiến nghị của các chuyên gia](https://lithaco.vn/wp-content/uploads/2022/12/toa-dam-dien-mat-troi-min-414x263.jpg?v=1671185092 "[Điện mặt trời tự dùng] kiến nghị của các chuyên gia 6")
